Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür. (TMK m. 6)
Kira Sözleşmesi ve Kira Başlangıcının İspatı
Kira sözleşmesi olduğunu iddia eden taraf, iddiasını ispatlamalıdır.
- Sözleşmesinin başlangıcını ispat külfeti kiralayana aittir.
- Kira akdinin başlangıcı ve bedelinin ispat külfeti kiralayana ait olduğundan taraflar arasında yazılı kira sözleşmesinin olmaması halinde kiracının kabul ettiği kira başlangıç tarihi ve kabul edilen bedel esas alınır.
- Kira parasının banka hesabına yatırılması, kira parası karşılığı kiralayanın makbuz verilmesi taraflar arasında kira sözleşmesinin varlığına delil teşkil eder.
- Kiralayanın iddia ettiği sözlü kira sözleşmesinin başlangıç ve bitişine kiracı itiraz etmemiş ise mevcut sorun kiralayanın iddiası doğrultusunda hareket edilerek çözümlenir.
Yazılı veya Sözlü Kira Sözleşmesine İtiraz
- Sözleşmesinin yazılı olması halinde belirlenen kira başlangıç tarihinin aksi tanıkla ispatlanamaz.
- Taraflar sözlü kira akdinin varlığını kabul etmiş ise kira süresi konusunda tanık dinlenebilir.
- Sözleşmesinin sözlü olması halinde kiracı, kiralayanın iddia ettiği kira başlangıcı ile talep ettiği aylık kira bedeline itiraz etmesi halinde “kiracının kabulüne” itibar edilir.
Emsal Karar
“Davacılar iddia ettikleri kira başlangıç tarihini ve süresini kanıtlamak zorundadırlar. Kanıtlayamadıkları takdirde davalının bildirdiği tarihin kira başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi ve davanın süresinde olup olmadığının bu tarihe göre değerlendirilmesi ve yukarıda açıklanan esasların dikkate alınması icap eder. Dava açma süresi kamu düzenine ilişkin olup, davalı ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir. Dava şartına ilişkin bu hususlar üzerinde durulmadan yazılı gerekçe ile tahliye kararı verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.” [Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, 25.03.2013 tarih ve 2013/2276 E., 2013/5165 K.]
Kira Sözleşmesinde İmzaya İtiraz
Taraflar dilerse adi nitelikli (kendi aralarında) dilerse noter tarafından düzenlenen sözleşmeyi imzalayabilir.
Adi sözleşmedeki imzaya itiraz mümkün iken noter tarafından düzenlenen sözleşmelerde imzanın inkarı mümkün değildir.
Adi yazılı sözleşmedeki imzaya itiraz halinde mahkemece öncelikle kiracının imza örnekleri alınır. İmzanın kiracının el ürünü olup olmadığının tespiti için grafoloji dalında uzman bilirkişiden rapor alınır.
- İmza incelemesinde imzanın kiracıya ait olduğu tespit edilirse davaya devam edilir.
- İmzanın kiracının el ürünü olmadığı tespit edilirse davanın reddine karar verilir.
- Duruşma günü kendisine tebliğ edilen kiracı, imza incelemesine gelmediği takdirde, kendisine sözleşmedeki imzanın eli ürünü olup olmadığı konusunda isticvap davetiyesi çıkarılır. Kiracıya çıkarılan davetiyesine rağmen kiracı duruşmaya gelmez ise adi nitelikli kira sözleşmesindeki imzanın eli ürünü olduğu kabul edilerek duruşmaya devam edilir.
Kiracılık Sıfatı
Kira ilişkisinin varlığının ispat edilememesi ve kiracının da kiralananda kiracı olmadığını savunması halinde açılacak davada görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi değil, asliye hukuk mahkemesidir. Nitekim kira ilişkisinin olmadığının kabulü halinde sulh hukuk mahkemesinde açılan tespit veya tahliye davasında görevsizlik kararı verilerek dava dosyasının görevli asliye hukuk mahkemesine gönderilmesi gerekir. Bunun üzerine görevli mahkeme; kira tespit davasına “ecrimisil”, tahliye davasına ise müdahalenin men’i olarak devam eder.
Yargıtay Kararları
“Davacı asil de duruşmadaki beyanında davalı şahısla o güne kadar hiç görüşmediğini, kendisini duruşma salonunda ilk defa gördüğünü, davalının kiracısı olup olmadığını da bilmediğini beyan etmiştir. Tüm bu açıklanan nedenlerle davacı tarafça kira ilişkisi ve kira bedeli ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” [Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2017/8153 E., 2019/4133 K., K.T. 06.05.2019]
“Hemen belirtilmelidir ki, kiralayan ve mal sahipliği sıfatlarının aynı kişide toplanması zorunluluğu yoktur. 6570 sayılı Kanun’da mülkiyet değil, akit esası kabul edilmiş, bu husus Hukuk Genel Kurulunun 07.11.1962 gün ve 6/8 E., 61 K. sayılı kararında da benimsenmiştir. Başkasına ait taşınmazın kiraya verilmesi mümkün ve buna ilişkin sözleşme hukuken geçerli olduğundan kiralayanın mal sahibi olma zorunluluğu yoktur. Eş söyleyişle, mal sahibinin tarafı durumunda bulunmadığı bir kira sözleşmesi yapılabilir ve kural olarak o sözleşmeden doğan hak ve borçlar sözleşmenin taraflarına ait olur. Davacının kiralayan sıfatına karşı çıkılması halinde, kiralayan durumunda olduğunun davacı tarafından kanıtlanması gerekir.” [Hukuk Genel Kurulu 2013/1656 E. 2015/1160 K., K.T. 08.04.2015]
Tekin Hukuk Bürosu
Kira ilişkisine dayalı davalarınız için alanında uzman bir kira avukatından danışmanlık almanız son derece önemlidir.
Adana avukatlık büromuzla iletişime geçerek kira hukuku alanında son derece profesyonel hukuki destek alabilirsiniz.
Ramazan Tekin
http://ramazantekin.av.trAdana‘da faaliyet gösteren Avukat Ramazan TEKİN, bir taraftan makale ve Yargıtay kararları yayımlayarak hukuk dünyasındaki güncel bilgilere erişimi kolaylaştırırken, diğer taraftan idare/vergi hukuku, ceza hukuku, tazminat hukuku, gayrimenkul hukuku, miras hukuku, medeni hukuk, icra iflas hukuku, iş ve sosyal güvenlik hukuku davalarında avukatlık hizmeti sunmaktadır.
One thought on “Kira Sözleşmesinde İspat”
Comments are closed.